Pustynia B��dowska jest uwa�ana za wielk� osobliwo�� przyrodnicz� nie tylko w skali Polski. Po�o�ona jest mi�dzy trzema miejscowo�ciami: Chech�o, Klucze i B��d�w. To w�a�nie od tej ostatniej pochodzi jej nazwa. Pustynia znajduje si� w granicach Parku Krajobrazowego "Orlich Gniazd" i jest cz�ciowo obj�ta specjaln� ochron� w postaci u�ytku ekologicznego. Powierzchnia piask�w wynosi 32 km kw (d�ugo�� 8-9 km, szeroko�� 3-4 km). Nale�y podkre�li�, �e wyra�enie "Pustynia B��dowska" jest terminem geograficznym, kt�ry zosta� wprowadzony do literatury w po�owie XIX wieku i mimo, �e nie oznacza pustyni w sensie klimatycznym, obszar ten odznacza si� specyficznym krajobrazem, kt�rego turysta czy mi�o�nik przyrody nie zobaczy w �adnym innym zak�tku Polski.
Tak o niej pisano przed wojn�: "Najwi�ksza w Europie, Polsk� Sahar� zwana. A kto by zlekcewa�y� jej obszar, gdy� zbyt szerok� i d�ug� nie wydaje si� na oko, niech spr�buje par� kilometr�w przespacerowa� si� po niej. A warto. Mo�na przy odpowiedniej pogodzie by� �wiadkiem zjawiska mira�u - Fata Morgany".
Pochodzenie
Narodzi�a si� w zamierzch�ej jak i w bli�szej przesz�o�ci. Ta odleglejsza to zupe�ny pocz�tek jej pochodzenia, natomiast ta bli�sza zwi�zana jest z dzia�alno�cia cz�owieka. Istnieje jeszcze inne �r�d�o istnienia Pustyni - wed�ug ludowego podania sprawc� powstania pustyni jest diabe�, kt�ry przelatuj�c z workiem piachu rozpru� go o czubek ko�cielnej wie�y.
Geologiczny pocz�tek si�ga prze�omu trzeciorz�du i czwartorz�du (2,3 mln lat temu). Istniej�ce w�wczas w starszych, dolomitowo-wapiennych ska�ach triasowych g�ebokie doliny, by�y nast�pnie w epoce lodowcowej (plejstocen), w czasie kolejnych zlodowace� wype�niane osadami piaszczysto-�wirowymi z przewarstwieniami miejscowego gruzu w�glanowego. W wyniku ca�kowitego zasypania tym materia�em doliny te zanik�y. Wtedy zaistnia�a licz�ca wieledziesi�t kilometr�w kwadratowych powierzchnia piaszczysto-�wirowa poddana dzia�aniom wiatr�w. Tu w�a�nie ko�cz� si� pierwsze narodziny Pustyni B��dowskiej. W holocenie, czyli 10 tys. lat temu na skutek ocieplenia klimatu zacz�a si� tam stopniowo zadomawia� ro�linno�� le�na i taka posta� tego obszaru zachowa�a si� a� do wczesnego �redniowiecza (XIII w.)
Dalsza metamorfoza obszaru, na kt�rym obecnie znajduje si� Pustynia zwi�zana jest ju� z dzia�alno�ci� cz�owieka, a konkretnie z przemys�em g�rniczo-hutniczym. Istniej�cy w�wczas w okolicach Olkusza o�rodek g�rniczo-hutniczy eksploatowa� na du�� skal� rudy o�owiu i srebra. Do etapu przer�bki tych rud potrzebne by�y piece hutnicze, kt�re zosta�y r�wnie� wybudowane. Piece te by�y opalane w�glem drzewnym zatem konieczny sta� si� wyr�b okolicznych las�w. Zapotrzebowanie by�o du�e wi�c trzeba by�o szuka� innych miejsc, kt�re mog�yby dostarcza� drewna. Jednym z takich miejsc by�y m.in. obszary po obu stronach Bia�ej Przemszy. W kr�tkim czasie teren ten sta� si� bezdrzewny. W wyniku wywozu drewna na opa� dla piec�w oraz - w p�niejszym czasie - do odbudowy sztolni odwadniaj�cych wyrobiska g�rnicze, powodowa� zanikanie cienkich warstw ubogiej gleby co w dalszym etapie skutkowa�o ods�oni�ciem lu�nych piask�w. Taki sam efekt dawa�o prawdopodobnie zdzieranie �ci�ki z pokrywy glebowej jak i r�wnie� wypas byd�a na zr�bach. W ten oto spos�b dosz�o do powt�rnych narodzin Pustyni B��dowskiej. Wiatr zacza� spe�nia� wobec Pustyni swoj� rol� i intensywnie przenosi� sypki piasek, tworzy� r�ne pokrywy i ruchome wydmy. Zjawiska te by�y podobne do tych zachodz�cych na prawdziwej pustyni, przez co obszar ten zacz�� �udz�co przypomina� pustyni�. Wra�enia tego nie pomniejsza�y opady deszczu, kt�re w takim samym stopniu mia�y miejsce na w okolicach jak i na samej Pustyni.
M�wi si�, i� Polska Sahara mia�a na pocz�tku XIX wieku przesz�o 80 km kw. powierzchni. Dzisiaj to tylko 32 km kw. z czego oko�o jedna trzecia to tereny pokryte piaskiem. Nie bez znaczenia jest te� fakt, i� z pocz�tkiem II wojny �wiatowej przez nast�pne 50 lat Pustynia spe�nia�a funkcj� poligonu wojskowego. Zar�wno wojska hitlerowskie jak i - w p�niejszym czasie - wojsko polskie wykorzystywa�y te tereny. Mo�na obejrze� pozota�o�ci tej dzia�alno�ci. Na punkcie widokowym D�br�wka znajduje si� pozosta�o�� bunkru . Przyczyni�o si� to do przed�u�enia "pustynnego" krajobrazu.
Dzisiaj
R�wnie� obecnie teren Pustyni jest wykorzystywany przez Wojsko Polskie. Swoje �wiczenia odbywaj� tu spadochroniarze z Krakowa .
Cho� m�wi si� o Postyni jako o ca�o�ci, to prawd� jest, i� sk�ada si� ona z dw�ch nier�wnych cz�ci: mniejszej p�nocnej i wi�kszej po�udniowej. Obie s� od siebie oddzielone g��bok� dolin� Bia�ej Przemszy - "oaz� pustyni". Wiatr jest czynnikiem tworz�cym "pustynny charakter". Tworzy r�norakie wydmy, wa�y brze�ne. Warunki bytowania dla ro�lin s� tu trudne. St�d np. liczba gatunk�w ro�lin naczyniowych wynosi tylko oko�o 100. Cz�ci Pustyni r�ni� si� mi�dzy sob� nie tylko wielko�ci�. P�nocna cz�� jest terenem bardziej monotonnym, o deflacyjnym typie rze�by. Wiatr wywia� ze znacznych obszar�w tej powierzchni wielkie masy materia�u piaszczystego. Utwory te zosta�y nast�pnie osadzone w innym miejscu, g��wnie we fragmencie wschodnim. W przeciwie�stwie do cz�ci p�nocnej, cz�� po�udniowa odznacza si� bardziej urozmaiconym i deflacyjnym typem rze�by. Istnieje tu wiele form wypuk�ych.
Na pierwszy rzut oka krajobraz Pustyni wydaje si� do�� monotonny . Bez w�tpienia urozmaicenie wprowadzaj� tu stosunkowo niewielkie formy wydmowe oraz urokliwa dolina Bia�ej Przemszy, kt�ra w por�wnaniu z okolic� posiada bogactwo flory i fauny. Piaszczyste tereny Pustyni nale�� do unikatowych w naszym kraju. Podobno jeszcze na pocz�tku wieku XX mo�na by�o zaobserwowa� zjawiska mira�y. W latach 1930 M. Kantor-Mirski przedstawia� ten obszar jako "nieprzyjazny" dla istot �ywych. Charakteryzowa�a go jego zdaniem "ogromna pustka, niesamowita dziko��, morze piask�w, szmat ziemi nagiej, tchn�cej martwot�".
Militaria
Zredagowa� Andrzej Krawczyk
Teren Pustyni B��dowskiej by� tak�e wykorzystywany jako poligon wojskowy.
W czasie I wojny �wiatowej �wiczy� tu batalion uzupe�niaj�cy piechoty legionowej z Cz�stochowy. Stacjonuj�c w Chechle od 11 do 15 listopada 1914 roku przez trzy dni �wiczy� intensywnie ostre strzelania. By�y to jedyne �wiczenia ca�ego batalionu przed bitw� pod Krzywop�otami. W okersie mi�dzywojennym pustyni� wykorzystywa�a do �wicze� piechota i artyleria armii Krak�w oraz lotnicy z 2 pu�ku lotniczego z Krakowa. Hitlerowcy przekszta�cili ca�� pustyni� w do�wiadczalny poligon lotniczy bazy Udetfeld pod Siewierzem. Luftwaffe wypr�bowywa�a tu r�ne rodzaje broni m.in. wojenne pociski lataj�ce (V1), pociski rakietowe (WGR), bomby kasetowe itp. Z tego okresu okresu, na po�udniowej cz�ci pustyni, mo�na zobaczy� �elbetowy schron obserwacyjny (zjd�cie obok) oraz murowany schron na D�br�wce . Baza na Czubatce zosta�a wysadzona w powietrze przed ewakuacj� za�ogi niemieckiej.
Tak�e po wyzwoleniu pustynia wykorzystywana jest przez wojsko ju� od 1946 roku. Pierwsza by�a piechota ze �rodkami wsparcia, a po wyw�aszczeniue w 1948 roku r�wnie� lotnictwo my�liwskie. W tym okresie powsta�o stanowisko dowodzenia na Czubatce w Kluczach i schron obserwacyjny nad Bia�� Przemsz� .
Po wypadku jaki mia� miejsce 31.03.1979 r., w kt�rym �mier� ponios�o czterech ch�opc�w od wybuchu bomby lotniczej, pustynia wykorzystywana jest cz�ciowo jedynie jako pole zrzut�w spadochroniarzy.
Pustynia B��dowska jest uwa�ana za wielk� osobliwo�� przyrodnicz� nie tylko w skali Polski. Po�o�ona jest mi�dzy trzema miejscowo�ciami: Chech�o, Klucze i B��d�w. To w�a�nie od tej ostatniej pochodzi jej nazwa. Pustynia znajduje si� w granicach Parku Krajobrazowego "Orlich Gniazd" i jest cz�ciowo obj�ta specjaln� ochron� w postaci u�ytku ekologicznego. Powierzchnia piask�w wynosi 32 km kw (d�ugo�� 8-9 km, szeroko�� 3-4 km). Nale�y podkre�li�, �e wyra�enie "Pustynia B��dowska" jest terminem geograficznym, kt�ry zosta� wprowadzony do literatury w po�owie XIX wieku i mimo, �e nie oznacza pustyni w sensie klimatycznym, obszar ten odznacza si� specyficznym krajobrazem, kt�rego turysta czy mi�o�nik przyrody nie zobaczy w �adnym innym zak�tku Polski. 
Dalsza metamorfoza obszaru, na kt�rym obecnie znajduje si� Pustynia zwi�zana jest ju� z dzia�alno�ci� cz�owieka, a konkretnie z przemys�em g�rniczo-hutniczym. Istniej�cy w�wczas w okolicach Olkusza o�rodek g�rniczo-hutniczy eksploatowa� na du�� skal� rudy o�owiu i srebra. Do etapu przer�bki tych rud potrzebne by�y piece hutnicze, kt�re zosta�y r�wnie� wybudowane. Piece te by�y opalane w�glem drzewnym zatem konieczny sta� si� wyr�b okolicznych las�w. Zapotrzebowanie by�o du�e wi�c trzeba by�o szuka� innych miejsc, kt�re mog�yby dostarcza� drewna. Jednym z takich miejsc by�y m.in. obszary po obu stronach Bia�ej Przemszy. W kr�tkim czasie teren ten sta� si� bezdrzewny. W wyniku wywozu drewna na opa� dla piec�w oraz - w p�niejszym czasie - do odbudowy sztolni odwadniaj�cych wyrobiska g�rnicze, powodowa� zanikanie cienkich warstw ubogiej gleby co w dalszym etapie skutkowa�o ods�oni�ciem lu�nych piask�w. Taki sam efekt dawa�o prawdopodobnie zdzieranie �ci�ki z pokrywy glebowej jak i r�wnie� wypas byd�a na zr�bach. W ten oto spos�b dosz�o do powt�rnych narodzin Pustyni B��dowskiej. Wiatr zacza� spe�nia� wobec Pustyni swoj� rol� i intensywnie przenosi� sypki piasek, tworzy� r�ne pokrywy i ruchome wydmy. Zjawiska te by�y podobne do tych zachodz�cych na prawdziwej pustyni, przez co obszar ten zacz�� �udz�co przypomina� pustyni�. Wra�enia tego nie pomniejsza�y opady deszczu, kt�re w takim samym stopniu mia�y miejsce na w okolicach jak i na samej Pustyni. )
)
Cho� m�wi si� o Postyni jako o ca�o�ci, to prawd� jest, i� sk�ada si� ona z dw�ch nier�wnych cz�ci: mniejszej p�nocnej i wi�kszej po�udniowej. Obie s� od siebie oddzielone g��bok� dolin� Bia�ej Przemszy - "oaz� pustyni". Wiatr jest czynnikiem tworz�cym "pustynny charakter". Tworzy r�norakie wydmy, wa�y brze�ne. Warunki bytowania dla ro�lin s� tu trudne. St�d np. liczba gatunk�w ro�lin naczyniowych wynosi tylko oko�o 100. Cz�ci Pustyni r�ni� si� mi�dzy sob� nie tylko wielko�ci�. P�nocna cz�� jest terenem bardziej monotonnym, o deflacyjnym typie rze�by. Wiatr wywia� ze znacznych obszar�w tej powierzchni wielkie masy materia�u piaszczystego. Utwory te zosta�y nast�pnie osadzone w innym miejscu, g��wnie we fragmencie wschodnim. W przeciwie�stwie do cz�ci p�nocnej, cz�� po�udniowa odznacza si� bardziej urozmaiconym i deflacyjnym typem rze�by. Istnieje tu wiele form wypuk�ych.)
Teren Pustyni B��dowskiej by� tak�e wykorzystywany jako poligon wojskowy.)
)
